De winter komt er aan.

22-12-2022

Als ik dit artikel schrijf, zijn de warme jassen al lang weer van zolder gehaald. De voorbereidingen voor de kerst zijn in volle gang. De maan schijnt door de kale bomen. En we zijn al weer gewend geraakt aan de wintertijd.
 
De duiven hebben meestal hun verenpak al ingeleverd voor een fonkelnieuwe en zien er  fantastisch uit. Een aantal duiven die lang werden doorgespeeld moeten misschien nog een paar pennetjes gooien. Elk jaar krijg ik weer de vraag: wanneer kunnen we overgaan naar de winter mengeling? Of moet ik nog een zakje Ruivoer kopen? Als het goed is heeft jouw winter of rustvoer een laag eiwitgehalte. Ga je te vroeg over op een dergelijke mengeling en de duiven zijn nog niet uitgeruid?  Dan zal de rui vertraagd verder gaan en het is dan de vraag, of ze er wel door gaan komen. Immers: als de dagen weer gaan lengen ( langer worden) stopt de duif met het ruiproces.
 
Wanneer is de rui ten einde?
Als de laatste pen half uit is bij de meeste duiven, kunnen we zeggen dat de rui ten einde is. Er moeten dan nog wel vaak een paar staartpennen komen, maar we kunnen op dat moment het beste overschakelen naar een wintervoer of rustvoer. De duiven geven het vaak zelf wel aan. Je was gewend om bijvoorbeeld elke voerbeurt 20 gram voer per duif  te geven en ineens laten de duiven dat massaal liggen. Een teken dat de meeste duiven klaar zijn met de rui. Maar controleer het altijd wel.
 
Wat is een wintervoer?
Een winter of rustvoer bevat die voedingsstoffen, die de duiven in die periode nodig hebben. Het moet weinig eiwit bevatten. Waarom? Eiwitten zijn opbouwstoffen voor de spieren, botten en veren. En in de winter valt er niet veel meer op te bouwen. Alle veren zijn immers vernieuwd. De duif krijgt veel rust en wordt meestal veel in het hok of in de volière gehouden.
 
De duif moet zijn / haar lichaam warm houden. Dat is eigenlijk alles. Tevens moeten de darmen een keertje opgeschoond worden van alles wat te veel was in de vlieg en ruiperiode.  Voedingsresten koeken als het ware aan de dunne darmflora. Dat is een dunne slijmerige laag, waar de voedingsstoffen doorheen moeten. Als die laag met al zijn rillen en oneffenheden (de darmphilie) dichtslibt, zoeken allerlei bacteriën er graag een plaatsje. Want dat is een prachtige voedingsbodem. Nou kunnen we natuurlijk een zware antibiotica kuur geven aan de duiven. Dan doodt je die bacteriën allemaal. Ook de goedaardige bacteriën worden dan gedood. Als duiven dan iets verkeerds eten, is het hek van de dam. Dan is er geen bescherming meer. Er is veel onbegrip en onwetendheid  in duivenland als het om voeding gaat voor onze sportduif. Er zijn erg veel soorten op de markt en evenzoveel meningen. Op zoek gaan naar een goede Winter of Rust mengeling heeft zeker de voorkeur. Maar als je die niet in jouw eigen omgeving vindt….  Ja dan zul je die ook zelf kunnen maken. Maar hoe doe je dat?
 
Vezels en kweekvoorbereiding.
Een vezelrijk voer is b.v. een Zuiveringsmengeling. Maar daar moet je dan nog wel wat aan toevoegen. In een Zuiveringsmengeling zit meestal geen mais. Mais geeft warmte en dat hebben de duiven in de winter zeker nodig. Dus een 20 – 25% mais moet worden toegevoegd. Hele gepunte haver (paardenhaver) kan worden toegevoegd om te zorgen voor een nog betere darmwerking en dus opschoningsproces. Maximaal 10% toevoegen.
 
Door een voer te nemen met een zo groot mogelijke variatie aan ruwvezels, worden de darmen grondig gereinigd, schoongeveegd als het ware. Je moet dan niet raar opkijken als de mest soms wat week is. Dat is nou juist de prut die eruit moet en dat is het doel van dit voer. Als je dit minstens 3 weken lang volhoudt, is de darm schoon. De mest wordt dan weer steeds mooier. Ook is er tijdens die periode een complete nieuwe slijmlaag ontstaan. De oude darmflora is verdwenen. Met deze voermengeling kun je doorgaan tot kort voor de kweek. (mestcontrole, extra vitamines en wat kweekvoer toevoegen).  De voerbenutting is weer geoptimaliseerd. Met andere woorden: het voer wordt weer veel beter verteerd en de voedingsstoffen worden weer optimaal opgenomen in het bloed. Je zult eens zien hoe goed je duiven er dan gaan uitzien. Een betere voorbereiding voor de komende kweekperiode is nauwelijks denkbaar.
 
Vetten.
In een winter of rustmengeling mogen ook best wel wat vetten zitten. Als we de duiven tijdens een lange winterperiode alleen maar een mager voertje geven met zo’n 3% vet, zullen de rode spiervezels niet meer worden geactiveerd. De duif heeft alles direct nodig om zich warm te houden. We kunnen er echter ook voor kiezen deze spiervezels juist wel te activeren. Door juist omega 3 rijke zaden toe te voegen, komen we op een vetgehalte van 6% tot 7%, De duiven dienen dan in een koud hok te zitten met veel ruimte of ren eraan. Indien mogelijk laten we de duiven meerdere keren per week los. Als dat niet kan wegens roofvogels, dan zo veel mogelijk in de buiten ren. Als we de duiven afgepast voeren, zullen de vetten eerst worden opgeslagen in de rode spiervezels, om vervolgens weer te worden benut om het lichaam warm te houden. Deze duiven blijven zodoende actief en in goede conditie. ( niet te verwarren met wintervorm). We zien bij deze duiven zelden het verschijnsel van hangende vleugels door overbelasting.
 
Te vet.
In tegenstelling tot wat er vaak wordt gedacht, worden duiven niet vet van vetrijke mengelingen. Natuurlijk moeten we niet overdrijven. De duiven worden juist vet van koolhydraatrijke en eenzijdige voeding. Nog steeds zien we dat liefhebbers de boer op gaan om goedkope gerst en of tarwe te halen. Al deze granen bevatten zo rond de 70% aan koolhydraten. De duiven krijgen alleen deze eenzijdige voeding in de wintermaanden. En ja, van te veel koolhydraten wordt je dik. Eet maar eens alle dagen een zak snoep leeg en drink daar 2 grote glazen frisdrank, cola of sinaasappelsap bij. Het zal niet lang duren of je moet je riem een paar gaatjes opschuiven, want de buik zal flink gegroeid zijn.
 
Controle.
Als de duiven klaar zijn met de rui, is het verstandig ze regelmatig even te controleren. Wat kunnen we dan allemaal tegenkomen?


Gespleten pennen
Als de kwaliteit van de veren niet goed is, dat wil zeggen gespleten veren of geen goede dichtheid van de veren, dan kan men zeggen dat de ruiperiode niet goed is verlopen.  Met het  trainen hoort u dan ook een sissend / fluitend geluid. Dat is dan een kwestie van “jammer”. U heeft niet goed opgepast en waarschijnlijk niet het juiste voer gegeven. Als er onvoldoende eiwitten in zitten om alle veren te vernieuwen, ja, dan kun je het komende seizoen niet op grote successen rekenen. De rui is een van de belangrijkste periodes van het jaar en als de liefhebber liever kiest voor het goedkoopste voer op de markt, dan heeft dat grote consequenties.
 
Bij een goed verlopen rui is de duif meestal ook wat aan de zware kant. In de winter kunnen deze duiven dan wat afslanken.  Is de duif nu echter na de rui wat mager, maar ziet het verenpakket er wel redelijk uit, dan kunt u  het verenkleed nog verbeteren:Voer dan een goede Winter / Rust mengeling tot 3 weken voor de kweek. Gedurende 14 dagen geeft u een klein beetje levertraan over het voer.

Ik adviseer u ook twee keer per week bakkersgist te geven. Indien uw duiven nu wat aan de schrale kant zijn, geeft ze dan gerust iets meer voer zodat ze wat ronder worden. Geef daarnaast voldoende mineralen en 1 x per week een bad. U zult zien, dat met 14 dagen de duiven poeder op de vleugels krijgen.
 
Droge pluimen?
Constateert u bij veel duiven droge pluimen ? Ook dan is de verzorging en de voeding niet optimaal geweest. Het enige wat je dan nog kunt doen is  Vitamine B geven en regelmatig een bad. Ook hier is de bakkersgist een uitkomst. Bijvoorbeeld de Garvo-cyme van firma Garvo. Deze gist bevat alle B vitamines van 1 t/m 15. Daarnaast veel aminozuren ( eiwit). B vitamines activeren de stofwisseling. Het is zeer waarschijnlijk, dat de duiven daar veel baat bij zullen hebben.
 
Stront pikken.
Ik krijg ook regelmatig de vraag: “ hoe komt het dat mijn duivinnen aan de stront pikken die op de grond licht?”. Waarschijnlijk voer je dan iets te krap. Daardoor krijgen de duiven te weinig voedingsstoffen binnen. Ze krijgen dan ook meestal te weinig mineralen en proberen deze nog weer uit de stront op te nemen. Wat je dan moet doen ligt voor de hand:
Maak 2 keer per dag, direct na het voeren, het hok schoon. Geef de duiven een veelzijdige gritmengeling en ook dagelijks een goed mineraalmengsel. Je kunt ook wat snoepzaad toevoegen aan het voer. Een hand per 10 duivinnen en 2 x per week bakkersgist over het voer. Dan zal het probleem snel over zijn.
 
Natte mest.
Het gebeurd nogal eens dat liefhebbers zelf gerst, mais en tarwe van de boer halen en dit aan de duiven voeren. Het resultaat is dan nogal eens natte mest. In tarwe is ook minder werking van het enzym sylenase en in gerst glucosidase. Temeer met een te hoog vochtgehalte ontstaat natte mest. Het is beter te wachten tot het vochtgehalte lager, is zo tussen 12% en 14%.
 
Veel succes.
Willem Mulder.
Telefoon: +31 648 71 74 75
E-mail: matador@xs4all.nl